Γράφει η Μαριέττα Μαλτά
Ψυχολόγος, M,Sc.- Θεραπεύτρια Οικογένειας
Ειδίκευση στη Συστημική- Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία και τη Θεραπεία Οικογένειας για παιδιά, εφήβους και ενήλικες
Ζούμε σε μία εποχή όπου η λειτουργία της οικογένειας και η δυναμική των συντροφικών σχέσεων έχουν απελευθερωθεί από τους περιοριστικούς όρους που είχαν στο παρελθόν.
Παλαιότερα, η οικογένεια ιδίως στις αγροτικές κοινωνίες είχε τη λειτουργία της επιβίωσης και της αλληλουποστήριξης των μελών: οι εργασίες και οι ρόλοι ήταν σαφώς μοιρασμένοι και προδιαγεγραμμένοι βάση του φύλου, οι οικονομικοί και υλικοί πόροι κατανεμημένοι και οι σχέσεις μεταξύ αντρών και γυναικών προσδιορισμένοι βάσει της εξυπηρέτησης των αναγκών του σπιτιού και του μεγαλώματος των παιδιών.
Η δημιουργία οικογένειας ήταν ο «προορισμός» του ανθρώπου και η αποκατάσταση της γυναίκας μέσω του γάμου, όπου το προξενιό λειτουργούσε σαν μέσο υλοποίησης αυτού του προορισμού, απαραίτητη για την κοινωνική της αποδοχή. Με την πάροδο του χρόνου, η σχέση ζευγαριού επικεντρώθηκε σχεδόν αποκλειστικά στην απόκτηση παιδιών και στο μεγάλωμά τους, οι σύζυγοι εστίαζαν στην επαγγελματική κυρίως καταξίωσή τους προκειμένου να επιτελεστεί αυτός ο σκοπός και η σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι απειλούνταν από εξαφάνιση.
Σήμερα, τα ζευγάρια διεκδικούν μία σχέση όχι απλώς για την εξυπηρέτηση σκοπών, προορισμών ή αναγκών ασφάλειας, αλλά μία σχέση η οποία επιτρέπει την προσωπική τους ανάπτυξη και την καλή συνάντηση ανάμεσα στους συντρόφους. Σε μία τέτοια εποχή, η θέση της γυναίκας, όπως βέβαια αντίστοιχα και του άντρα, έρχεται να αναδειχτεί, να ελευθερωθεί αλλά και να εμπλουτιστεί, χωρίς να χαθεί η ιδιαιτερότητα και τα χαρακτηριστικά εκείνα που της προσδίδουν μοναδικότητα και αυτοεκτίμηση.
Η σημερινή γυναίκα επιτρέπεται να μην είναι απλώς μητέρα που θα είναι εγκατεστημένη στην οικία και θα μεγαλώνει τα παιδιά της οικογένειας. Η σημερινή γυναίκα έχει τη δυνατότητα να εκφράζει και να γεύεται τη δημιουργικότητά της μέσα από την εργασία της και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά της.
Έχει τη δυνατότητα να αξιοποιεί τις ικανότητές της και να χαίρεται τον εαυτό της. Μπορεί να προσφέρει στο κοινό ταμείο της σχέσης τόσο υλικά, όσο και συναισθηματικά, με το να μοιράζεται τις δημιουργίες και τα συναισθήματά της με τον σύντροφό της, αντί απλώς να λειτουργεί διακοσμητικά πλάι σε έναν άντρα- κουβαλητή- ρόλοι υποτιμητικοί και ασφυκτικοί και για τους δύο.
Έχει πια ελευθερία να επικοινωνεί τις αγωνίες της και να αφουγκράζεται τις σκέψεις του συντρόφου της. Να δέχεται αλλά και να προσφέρει φροντίδα. Να μοιράζεται χαρά και να στηρίζει, αλλά και να ζητάει στήριξη. Να δίνει ζωή σαν μητέρα, αλλά και να αναδεικνύει την ικανότητα του πατέρα στη φροντίδα.
Παρόλα αυτά, οι σύγχρονοι ρυθμοί ζωής έρχονται να προβληματίσουν αρκετές γυναίκες ως προς τον συντονισμό των πολλαπλών τους ρόλων. Γυναίκες οι οποίες είναι εργαζόμενες, σύζυγοι και ίσως και μητέρες. Ερωτήματα που προκύπτουν συχνά είναι «Πώς να ανταποκριθώ από άποψη χρόνου σε όλους τους ρόλους μου;», «Πώς να προλάβω και να εργαστώ και να δω το σύντροφό μου;», «Πώς να μην εμποδίζει η πολύωρη εργασία μου τη σχέση μου με τα παιδιά μου;»
Σε πρώτη ανάγνωση, έχουμε εδώ να δούμε ένα ζήτημα «χρόνου», ένα συναίσθημα άγχους να τα προλάβουμε όλα και στο τέλος μία αίσθηση ενοχής και προσωπικής ανεπάρκειας όπου ακούγεται το «μάλλον δεν είμαι αρκετά καλή μητέρα» ή το «ναι, αλλά δεν έχω χρόνο για τον εαυτό μου» και ακόμα και λόγια για το πόσο εκνευριστικά και φορτικά μπορούν να γίνουν τα παιδιά. Αν μείνουμε όμως σε αυτό το πρώτο επίπεδο, τότε η απάντηση και η λύση είναι εύκολη αλλά ενδεχομένως υποτιμητική για όλα όσα δικαιούται να ζει και να απολαμβάνει μία σύγχρονη γυναίκα.
Μία λύση όπου «κάτι από όλα» θα χρειαστεί να «κοπεί» ώστε να έχουμε «περισσότερο χρόνο», χρόνο που θα γκρινιάζουμε- ξανά- για εκείνα που μας «στέρησε» η μητρότητα, η συμβίωση, η εργασία. Σαν δηλαδή να μπαίνει το δίλημμα μιας επιλογής όπου κάποια επιθυμία μας θα πρέπει οπωσδήποτε να μην εκπληρωθεί.
Πόσο όμως τότε θα μπορούμε να χαιρόμαστε τη μητρότητα, τη συμβίωση, την επαγγελματική εξέλιξη εάν ταυτόχρονα νιώθουμε ότι αυτά μας στερούν κάτι άλλο; Εκείνο το οποίο «κόψαμε» για να έχουμε «χρόνο»; Πόσο θα χαιρόμαστε τα παιδιά μας εάν τα κοιτάζουμε με το βλέμμα της γυναίκας που απέρριψε τη δουλειά των ονείρων της για να τα μεγαλώσει; Πόσο θα ευχαριστιόμαστε με τον άντρα μας εάν δεν φροντίζουμε τις προσωπικές μας ενασχολήσεις και τις δημιουργικές αναζητήσεις μας;
Είναι αλήθεια ότι μία σύγχρονη γυναίκα, σύγχρονη από την άποψη των πολλαπλών δυνατοτήτων που έχει στο σήμερα, δεν μπορεί να κοιτάζει τον εαυτό της με κριτήρια αλλοτινού χρόνου.
Είναι αλήθεια ότι η γυναίκα του σήμερα δεν μπορεί να παραμείνει όλη την ημέρα στο σπίτι και να φροντίζει τα παιδιά όπως παλιότερα, γιατί αυτή η γυναίκα αν δεν φροντίσει πολλαπλά τον εαυτό της δεν θα είναι η σημερινή καλή μητέρα εν τέλει. Και η φροντίδα που θα παρέχει θα κινδυνεύει να μην είναι πραγματικά καλή φροντίδα τελικά.
Κάτι τέτοιο φυσικά δεν υπονοεί την παραμέληση της φροντίδας των παιδιών, διότι τότε θα επιστρέφαμε πάλι στο προηγούμενο ψευτο- δίλημμα: εργασία ή μητρότητα; Επαγγελματίας ή σύντροφος; και ούτω καθ’ εξής, όπου πάντα κάτι καλό θα χρειάζεται να αποκλείεται και μια πλευρά του εαυτού θα πρέπει να μένει ανικανοποίητη.
Ίσως λοιπόν το ερώτημα που έχει να τεθεί δεν είναι πώς θα βρεθεί περισσότερος χρόνος ή αν πρέπει να εγκαταλείψουμε κάτι, αλλά πώς θα οργανωθεί η καθημερινότητά μας με τέτοιο τρόπο ώστε να τυγχάνουν αποδοχής όλες οι πλευρές του εαυτού μας με τα σημερινά δεδομένα και όχι σύμφωνα με τους παλιότερους τρόπους ζωής.
Πώς επίσης η σύγχρονη γυναίκα αντί να ενοχοποιεί τον εαυτό της για τις πολλές και πλούσιες επιθυμίες της θα τις αποδεχτεί ως καλές και θεμιτές ώστε να νιώθει καλά με τον εαυτό της και πώς στα πλαίσια αυτά θα βρίσκει εναλλακτικές λύσεις ώστε να αξιοποιεί στο έπακρο και να χαίρεται το «χρόνο» με το σύντροφο, τα παιδιά της, τις ενασχολήσεις της.
Πώς η εργαζόμενη γυναίκα θα υπερασπίζεται τη δυνατότητά της να παραμένει τρυφερή και ελκυστική σύντροφος χωρίς να αναλώνεται και να καταναλώνει χρόνο και ενέργεια σε αγωνίες για το αν το ένα αποκλείει το άλλο και αν θα πρέπει να κάνει μια αναγκαστική επιλογή. Πώς η στοργική μητέρα θα υπερασπίζεται την αξιοποίηση των ικανοτήτων της σε μία δημιουργική δουλειά ώστε μόλις επιστρέφει να μπορεί να χαίρεται το παιδί της και να μην το σηκώνει σαν ένα βάρος που την περιορίζει.
Οι απαντήσεις είναι πολλές, οι εναλλακτικές ποικίλουν και η επιλογή αφορά την προσωπικότητα της κάθε γυναίκας, αλλά και τη φύση της συντροφικής σχέσης, δεδομένου ότι οι νέες γυναίκες σήμερα μοιράζονται τις αγωνίες και τις επιθυμίες τους με τους συντρόφους τους και οργανώνουν από κοινού την πορεία της ζωής τους. Το σημαντικό όμως που κρύβεται πίσω από αυτή την επιδερμική περί χρόνου ανησυχία και που έχουμε να το λάβουμε σοβαρά υπόψιν είναι ο κίνδυνος στην έγνοια μας να είμαστε επαρκείς και καλά σε όλα τα κομμάτια της ζωής μας να αντιμετωπίσουμε όλες αυτές τις δυνατότητες που μπορούμε να χαιρόμαστε στο σήμερα ως γυναίκες σαν ένα πρόβλημα που έχουμε να λύσουμε, να προλάβουμε, να φορτωθούμε.
Γιατί τότε είναι που θα υποτιμήσουμε τον εαυτό μας και θα μας δούμε μονομερώς, με αποτέλεσμα τελικά εμείς οι ίδιες να αποκλείσουμε ζωντανά κομμάτια του εαυτού μας που δικαιούμαστε να υπερασπιζόμαστε και να απολαμβάνουμε. Διότι αν η νέα γυναίκα που την ώρα που «φιλοτεχνεί» ένα γρήγορο, αλλά πρωτότυπο και πικάντικο πιάτο ταυτόχρονα επεξεργάζεται τις τελευταίες οικονομικές εξελίξεις στο laptop που αφορούν τη δουλειά της, δεν καμαρώσει τον εαυτό της αλλά βάλει ερώτημα για το κατά πόσο «πιέζεται», «αναγκάζεται» να τα προλαβαίνει όλα, τότε εκείνη θα είναι που επιδιώκει να κοιτάξει τον εαυτό της μονόπλευρα: ή μόνο για να εργάζεται χωρίς θηλυκότητα ή μόνο για να μαγειρεύει χωρίς δημιουργικότητα και μαγεία.
Αν ο χρόνος μπορεί να αυξηθεί; Όσο ενοχοποιούνται οι επιθυμίες, ο χρόνος θα είναι πάντα λίγος, αλλά θα αφιερώνεται άπλετα σε σκέψεις περί αδικίας και ανικανοποίητου, όπου ο γάμος και τα παιδιά θα είναι η πηγή του κακού και της στέρησης.
Όσο η σύγχρονη γυναίκα καλωσορίζει τις επιθυμίες της και δεσμεύεται απέναντι στον εαυτό της να επιτρέπει σε κάθε της πλευρά να εκφράζεται, να ικανοποιείται και να είναι πηγή δημιουργίας και όσο δεν επιτρέπει να μην συμμετέχει σε κάποια πλευρά της ζωής της ακριβώς επειδή δικαιούται να τις χαίρεται όλες, ο χρόνος θα αποκτά διαστάσεις πληρότητας, προσωπικής ολοκλήρωσης, ουσίας και πώς όχι τελικά επάρκειας;
Πηγή:boro.gr
0 Σχόλια