Για πρώτη φορά στην ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, η Ολυμπιακή φλόγα ανάφθηκε με φωτιά ερχόμενη κατευθείαν από το ιερό των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων στην Ολυμπία. Καλύπτοντας από σταση 3.422 χιλιομέτρων και διασχίζοντας την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη, τη Γιουγκοσλαβία, την Ουγγαρία, την Αυστρία, την Τσεχοσλοβακία και τη Γερμανία (περνώντας από την πρωτεύουσα κάθε χώρας), η δάδα έφθασε στον Ολυμπιακό βωμό στο Βερολίνο την 1η Αυγούστου. . Η δάδα, που σχεδιάστηκε από τον γλύπτη Lemcke, ήταν κατασκευασμένη από λαμπερό ατσάλι. Στη χειρολαβή ξεχωρίζει η επιγραφή “Fackelstaffel-Lauf Olympia-Berlin 1936”, με τους Ολυμπιακούς δακτύλιους και τον Γερμανικό αετό να δεσπόζουν πάνω από αυτή. Στο κάτω μέρος διακρίνεται η η γραμμή της διαδρομής της φλόγας από την Ολυμπία στο Βερολίνο. Στην πλατφόρμα της δάδας συναντούμε την επιγραφή “Organisazions-Komitee fur die XI. Olympiade Berlin 1926 Als Dank dem Trager”.
1948 Λονδίνο
Χρησιμοποιήθηκαν τρείς διαφορετικές δάδες κατά τη διάρκεια της λαμπαδηδρομίας: μία κοινή δάδα, μία δάδα με υποδομή για αέριο για τη διάσχιση της θάλασσας και μία δάδα για τον τελευταίο λαμπαδηδρόμο (βλ.δεξιά). Η δάδα έφερε την επιγραφή "XIV OLYMPIAD LONDON 1948" και ήταν κατασκευασμένη από ανοξείδωτο ατσάλι. Σχεδιάστηκε για το τελευταίο σκέλος της διαδρομής, την είσοδο στο στάδιο. Η φλόγα έκαιγε μαγνήσιο και έτσι ήταν ιδιαίτερα λαμπερή και ορατή ακόμα και υπό συνθήκες έντονης ηλιοφάνειας. Η φλόγα διέσχισε 3.365 χιλιόμετρα, περνώντας από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Μετακινήθηκε με τη βοήθεια 1.416 λαμπαδηδρόμων πριν φθάσει στον βωμό στο στάδιο Wembley την 29η Ιουλίου.
1952 Ελσινκι Οι Φινλανδοί διοργανωτές ζήτησαν η φλόγα να μη διασχίσει το Ανατολικό μπλοκ, καθώς οι επιπτώσεις από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ακόμα ορατές. Έτσι, η φλόγα για τους Ολυμπιακούς του 1952 ταξίδεψε δια αέρος για πρώτη φορά, από την Αθήνα στο Ελσίνκι μέσω Κοπεγχάγης. Έφθασε στο στάδιο της Φινλανδικής πρωτεύουσας στις 19 Ιουλίου 1952. Ο προτελευταίος λαμπαδηδρόμος ήταν ο διάσημος Φινλανδός δρομέα Paavo Nurmi, 55 ετών τότε, ο οποίος παρέδωσε τη δάδα στον εξίσου διάσημο Φινλανδό δρομέα και ολυμπιανίκη Hans Kohlemainen, 62 ετών τότε, ο οποίος άναψε τον βωμό με τη φλόγα. Η δάδα είχε κωνικό σχήμα και στο κάτω μέρος του καυστήρα διακρινόταν η επιγραφή "XV Olympia Helsinki 1952" και ακριβώς κάτω από αυτή, στους δακτύλιους, ήταν χαραγμένες οι λέξεις "Helsinki Helsingfors". Ως διακοσμητικό στοιχείο, στη μέση της επιφάνειας του καυστήρα, υπήρχε ένα δάφνινο στεφάνι στη μία πλευρά και οι Ολυμπιακοί δακτύλιοι στην άλλη. Η χειρολαβή ήταν κατασκευασμένη από λουστραρισμένο ξύλο.
1956 Μελβούρνη/Στοκχόλμη Η φλόγα πραγματοποίησε δύο ταξίδια. Οι Αυστραλοί αρνήθηκαν να δεχθούν τα άλογα για τις διοργανώσεις ιππασίας εξαιτίας λόγων μετάδοσης ασθενειών. Έτσι η ΔΟΕ αναγκάστηκε να μεταφέρει τις ιππικές διοργανώσεις στη Στοκχόλμη. Έτσι η φλόγα δεν ταξίδεψε μόνο μέχρι την Αυστραλία, αλλά πήγε και στη Σουηδία. Έφθασε στη Μελβούρνη αφού πρώτα κάλυψε απόσταση 20.470 χιλιομέτρων, μεταφερόμενη από 3.118 λαμπαδηδρόμους, ο τελευταίος από τους οποίους ήταν ο διάσημος Ron Clark. Για να φθάσει στη Στοκχόλμη, η φλόγα χρειάστηκε πρώτα να περάσει από τη Σουηδική πόλη του Malmo και απο εκεί, υπο τη συνοδεία 150 ιππέων από 16 ιππικούς Σουηδικούς ομίλους, συνοδεύτηκε μέχρι το στάδιο στη Στοκχόλμη. Ο σχεδιασμός της δάδας εμφάνιζε σαφείς επιρροές με αυτόν της δάδας του 1948 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου. Στη βάση του άνω μέρους, που είχε σχήμα κάλυκα, βρίσκονται οι Ολυμπιακοί δακτύλιοι και η επιγραφή "XVI Olympiad Melbourne 1956". Η δάδα των ιππικών διοργανώσεων στη Στοκχόλμη είχε παρόμοια μορφή.
1960 Ρωμη Τα αρχαία μνημεία της Ελλάδας και της Ιταλίας αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της διαδρομής της Ολυμπιακής φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960. Το ταξίδι της φλόγας ξεκίνησε από τον Πειραιά με το πλοίο Amerigo Vespucci, το οποίο τη μετέφερε στις Συρρακούσες. Από εκεί μεταφέρθηκε στη Ρώμε περνώντας από διάφορες ιταλικές πόλεις. 1.529 αθλητές πήραν μέρος στη λαμπαδηδρομία, καλύπτοντας 2.750 χιλιόμετρα, με τον τελευταίο λαμπαδηδρόμο να είναι ο Giancarlo Peri, που οδήγησε τη φλόγα στον βωμό του Ολυμπιακού Σταδίου της Ρώμης. Η δάδα σκόπιμα χαρακτηριζόταν από κλασική τεχνοτροπία, εμπνευσμένη από τις δάδες της αρχαιότητας. Η βάση της φέρει την επιγραφή "Giocchi della XVII Olympiade".
Το ταξίδι της Ολυμπιακής φλόγας για τους Αγώνες του Τόκιο το 1964 ξεκίνησε στις 21 Αυγούστου. Μεταφέρθηκε από την Αθήνα στην Κωνσταντινούπολη αεροπορικώς. Από εκεί κατευθύνθηκε οδικώς στη Βηρυττό, την Τεχεράνη, τη Λαχώρη, το Νέο Δελχί, την Μπανγκόκ, την Κουάλα Λουμπούρ, τη Μανίλα, το Χόνγκ Κόνγκ, την Ταϊπέι και τελικά την Οκινάουα, που επιλέχθηκε ως η πύλη προς την Ιαπωνία. Η φλόγα φώτισε τον βωμό του Σταδίου του Τόκιο στις 10 Οκτωβρίου, με τη βοήθεια του νεαρού φοιτητή Yosinori Sakai. Κάλυψε συνολική απόσταση 26.065 χιλιομέτρων ταξιδεύοντας σε αέρα, γη και θάλασσα. 100.603 λαμπαδηδρόμοι, που αποτελεί Ολυμπιακό ρεκόρ, μετέφεραν τη φλόγα. Η δάδα αποτελούταν από έναν κυλινδρικό σωλήνα καλυμμένο με ανοξείδωτο ατσάλι, γεμάτο πυρίτιδα και καπνό. Έφερε την επιγραφή "XVIII Olympiad Tokyo 1964" πλευρικά των Ολυμπιακών δακτύλιων.
1968 Πόλη του Μεξικού Η Ολυμπιακή φλόγα των Αγώνων του Μεξικού το 1968 ακολούθησε την πορεία του μεγάλου εξερευνητή, Χριστόφορου Κολόμβου. Από την Ολυμπία μεταφέρθηκε στη Γένοβα, γεννέτειρα του Κολόμβου, πριν φθάσει στη Βαρκελώνη, την πόλη που του είχε επιφυλάξει υποδοχή ήρωα κατά την επιστροφή του και έχοντας ανακαλύψει την Αμερική. Από εκεί η φλόγα ταξίδεψε στο Μεξικό με τη φρεγάτα Πριγκίπισα Σοφία (Princesa Sofia), που ακολούθησε την ίδια διαδρομή με το πλοίο του Κολόμβου, τη Santa Maria. Το ταξίδι της φλόγας διήρκεσε 21 ημέρες. Η φλόγα άναψε τον βωμό στο Ολυμπιακό Στάδιο της Πόλης του Μεξικού για πρώτη φορά με τη βοήθεια γυναίκας, της Enriqueta Basilio. Ο σχεδιασμός της δάδας ακολουθεί τη νοοτροπία του λογότυπου “Mexico 68”, που συναντάτει τόσο στο έντυπο όσο και στις Ολυμπιακές αφίσες. Έχει κωνικό σχήμα, με έκδηλα στοιχεία χαρακτικής, όντας λαξευμένη, και φέρει την επιγραφή “MEXICO 68” στην κορυφή της πλευράς απ'όπου ξεπηδά η φλόγα.
1972 Μόναχο Έξι χώρες καλωσόρισαν την Ολυμπιακή Φλόγα των Αγώνων του Μονάχου το 1972. Από την Ολυμπία η Φλόγα κατευθύνθηκε στην Τουρκία και από εκεί στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Γιουγκοσλαβία, την Ουγγαρία και την Αυστρία. Το ταξίδι κράτησε συνολικά 29 ημέρες, με 5.532 χιλιόμετρα να καλύπτονται από 6.000 λαμπαδηδρόμους, συμπεριλαμβανομένων μοτοσυκλετιστών. Ο αθλητής του στίβου Gunther Zahn οδήγησε τη φλόγα στον βωμό του Σταδίου του Μονάχου. Στον αναφλεκτήρα της δάδας βρισκόταν η επιγραφή "Spiele der XX Olympiade Munchen 1972", ενώ στη χειρολαβή διακρίνονταν οι Ολυμπιακοί δακτύλιοι και το έμβλημα των Αγώνων, δημιουργώντας μία "κορώνα" από ακτίνες φωτός.
Το ταξίδι της Ολυμπαικής Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 σημαδεύτηκε από μία σημαντική καινοτομία: μεταφέρθηκε για πρώτη φορά με τη βοήθεια λέιζερ κατευθυνόμενου από δορυφόρο, από την Αθήνα στην πρωτεύουσα του Καναδά, Οτάβα. Κατά τη λαμπαδηδρομία επί καναδικούς εδάφους χρησιμοποιήθηκαν 1.214 λαμπαδηδρόμοι. Για πρώτη φορά η φλόγα ανάφθηκε από ζευγάρι νεαρών αθλητων: τον 16χρονο Stephane Prefontaine και τη 15χρονη Sandra Henderson. Η υπεύθυνη ομάδα της Οργανωτικής Επιτροπής για θέματα γραφικών και σχεδιασμού επέλεξε λειτουργικόσ χεδιασμό και ελαφρύ υλικό κατασκευής (αλουμίνιο), σκεπτόμενη πως κάθε λαμπαδηδρόμος έπρεπε να διασχίσει απόσταση ενός χιλιομέτρου κρατώντας τη δάδα. Το μαύρο χρώμα επιλέχθηκε για να είναι περισσότερο ορατή η φλόγα στις φωτογραφίες.
1980 Μόσχα
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980 η Φλόγα κάλυψε απόσταση 4.915 χιλιομέτρων, μέσω της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της τότε Σοβιετικής Ένωσης. 5.000 λαμπαδηδρόμοι έλαβαν μέρος, με τον τελευταίο να είναι ο Ρώσος θρύλος της καλαθοσφαίρισης, Sergei Belov. Στη χειρολαβή της δάδας αναγραφόταν η φράση "Moskva Olimpiada 1980" (Ολυμπιάδα Μόσχας 1980). Στην πλατφόρμα ήταν ορατό το έμβλημα των Αγώνων.
1984 Λος Άντζελες
Οι Αμερικανοί διοργανωτές δημοπράτησαν κάθε χιλιόμετρο της λαμπαδηδρομίας σε αμερικανικό έδαφος προς 3.000 δολλάρια. Η ιδέα δεν εγκρίθηκε από την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, που ενημέρωσε του Αμερικανούς διοργανωτές ότι δε θα παρέδιδε την Ολυμπιακή Φλόγα. Αν και η φλόγα ταξίδεψε μέχρι τη Νέα Υόρκη, δεν έλαβε χώρα κάποια λαμπαδηδρομία σε Ελληνικό έδαφος, ούτε πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης της Φλόγας. Οι Αμερικανοί συγκέντρωσαν 11 εκατομμύρια δολλάρια ως αποτέλεσμα της παραπάνω χρηματοδότησης. Η φλόγα μεταφέρθηκε στον βωμό από τον Rafer Johnson, Ολυμπιονίκη στο Δέκαθλο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960. Η δερμάτινη χειρολαβή περιλαμβάνει μεταλλικό δακτύλιο και φέρει την επιγραφή "Games of the XXIII Olympiad Los Angeles 1984" καθώς και το Ολυμπιακό σύνθημα "Citius Altius Fortius" και την εικόνα του Memorial Coliseum.
Οι Νοτιοκορεάτες εργάστηκαν για πάνω από δύο χρόνια στο θέμα της λαμπαδηδρομίας της Ολυμπιάδας της Σεούλ το 1988, με προσωπικό 156 ατόμων. Η Φλόγα μεταφέρθηκε αεροπορικώς από την Αθήνα στο κορεατικό νησί Cheju, καλύπτοντας απόσταση 15.250 χιλιομέτρων με τη βοήθεια 20.899 λαμπαδηδρόμων. Στο άνω μέρος της χειρολαβής βρισκόταν η επιγραφή "Games of the XXIVth Olympiad Seoul 1988" και το έμβλημα των Αγώνων μαζί με ένα Κορεατικό σκίτσο. Η χειρολαβή ήταν κατασκευασμένη από δέρμα.
Η Ολυμπιακή Φλόγα μεταφέρθηκε ακτοπλοϊκώς με την Ισπανική φρεγάτα Catalunya στο λιμάνι Empuries, αρχαία ελληνική αποικία. Έφθασε στη Βαρκελώνη μετά από ταξίδι 51 ημερών και 6.307 χιλιομέτρων, με τη βοήθεια 10.448 λαμπαδηδρόμων. Τη Φλόγα μετέφερε στο Ολυμπιακό Στάδιο Montjuic ο Antonio Rebollo, τοξότης των Παρολυμπιακών Αγώνων, ο οποίος εξαπέλυσε το πύρινο βέλος για να ανάψει τον βωμό. Στη βάση της δάδας διακρινόταν η επιγραφή "XXV Olimpiada Barcelona 1992" μαζί με το έμβλημα των Αγώνων.
1996 Ατλάντα
Την τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας στην Αρχαία Ολυμπία για τους Αγώνες της Ατλάντα το 1996 παρακολούθησε η Hillary Clinton, σύζυγος του τότε Προέδρου των ΗΠΑ, Bill Clinton. Η λαμπαδηδρομία διήρκεσε 170 ημέρες. Ο τελευταίο δρομέας ήταν ο θρυλικός πυγμάχος Μοχάμεντ Άλι. Η δάδα ήταν επνευσμένη από τις πιο απλές αρχαίες δάδες - μία συστοιχία καλαμιών περιβαλλόμενων από νήματα - και αντικατόπτριζε επίσης τη γραμμή της κλασικής Ελληνικής αρχιτεκτονικής. Αποτελούταν από 22 αλουμινένια "καλάμια" (ένα για κάθε Ολυμπιάδα). Επάνω στον πρώτο επιχρυσωμένο ορειχάλκινο δακτύλιο υπάρχει η επιγραφή "Atlanta 1996" μαζί με το έμβλημα των Αγώνων. Στον δεύτερο δακτύλιο είνα χαραγμένα τα ονόματα των διοργανώτριων πόλεων των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Η δάδα αυτή ήταν η μακρύτερη στην ιστορία των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων και η μοναδική που σχεδιάστηκε ώστε να κρατάται από τη μέση.
Η Ολυμπιακή Φλόγα των Ολυμπιακών Αγώνων του Σύδνεϋ το 2000 πέρασε από διάφορες ελληνικές πόλεις για 10 ημέρες. Έπειτα κάλυψε απόσταση 27.000 χιλιομέτρων, φθάνοντας στην ιερή τοποθεσία Uluru των Αβορίγινων της Αυστραλίας, ενώ ακόμα και πλοία και βατραχάνθρωποι ήταν σε θέση να τη μεταφέρουν. Η λαμπαδηδρομία διήρκεσε 127 ημέρες. Ο τελευταίος λαμπαδηδρόμος που μετέφερε τη Φλόγα στον βωμό, ήταν η Αβορίγινας αθλήτρια Kathy Freeman, που αργότερα κατέκτησε το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο στην κατηγορία των 400 μέτρων γυναικών. Η αρχιτεκτονική της Όπερας του Σύδνεϋ, τα μπλέ νερά του Ειρηνικού Ωκεανού και η ανεπαίσθητη καμπύλη του μπούμερανγκ ενέπνευσαν τους σχεδιαστές της δάδας, η οποία περιλαμβάνει τρία στρώματα που είναι αντιπροσωπευτικά της γης, της φωτιάς και του νερού.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 σημάδεψαν την επιστροφή των Αγώνων στη γενέτειρά τους και στην πόλη της αναβίωσής τους. Για να εορταστεί η ιστορία των Αγώνων, η λαμπαδηδρομία της Αθήνας 2004 ένωσε και τις πέντε ηπείρους. Η Ολυμπιακή Φλόγα ξεκίνησε το ταξίδι της στην Ολυμπία και, έχοντας διασχίσει την υδρόγειο, επέστρεψε στην Ελλάδα και στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας στις 13 Αυγούστου 2004, όπου και σήμανε την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Το ταξίδι διήρκεσε συνολικά 78 ημέρες. Εκτός Ελλάδος, η Φλόγα ταξίδεψε για 35 ημέρες καλύπτοντας απόσταση περίπου 78.000 χιλιομέτρων, 1.500 από τα οποία καλύφθιηκαν με τη βοήθεια 3.600 λαμπαδηδρόμων. Περίπου 260 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να δουν τη Φλόγα να περνώ από την πόλη τους. Για πρώτη φορά στην ιστορία η Φλόγα πέρασε από την Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Πέρασε, επίσης, από όλες τις Ολυμπιακές πόλεις και διέσχισε άλλες πόλεις με ιδιαίτερη συμβολική σημασία, όπως οι Βρυξέλλες, "καρδιά" της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Λωζάννη, έδρα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και το Πεκίνο, διοργανώτρια πόλη των επόμενων Ολυμπιακών Αγώνων. Η λαμπαδηδρομία των Αγώνων του 2004 στην Αθήνα αγκάλιασε όλες τις κουλτούρες και όλες τις ηπείρους, όπως συμβολίζουν και οι Ολυμπιακοί δακτύλιοι.
Ένα κλαδί ελιάς αποτέλεσε την έμπνευση της πρώτης δάδας που πέρασε και από τις πέντε ηπείρους, μεταφέροντας το μήνυμα ειρήνης της Ολυμπιάδας του 2004. Η μορφή της δάδας ακολούθησε τις γραμμές και το αρμονικό σχήμα των φύλλων της ελιάς. Ο σχεδιασμός της δάδας επιλέχθηκε ώστε να τονίζει τη φλόγα με το ανοδικό δυναμικό του σχήμα. Το εργονομικό καμπύλο design της δάδας δίνει την αίσθηση συνέχειας της φλόγας, η οποία με τη σειρά της δεν προέρχεται μόνο από τη δάδα, αλλά το όλο σύνολο αποτελεί προέκταση του χεριού του λαμπαδησρόμου. Ζυγίζοντας 700 γραμμάρια και έχοντας μήκος 68 εκατοστών, είναι κατασκευασμένη από μέταλλο (μαγνήσιο) και ξύλο (ελαιόδεντρο) στα φυσικά τους χρώματα.
Η Ολυμπιακή Δάδα του Πεκίνου φέρει ισχυρά κινέζικα χαρακτηριστικά και επιδεικνύει τον κινεζικό σχεδιασμό και τις τεχνικές του δυνατότητες. Συμπεριλαμβάνει τόσο την ιδέα της Πράσινης Ολυμπιάδας, όσο και την ιδέα της τεχνολογικά προηγμένης Ολυμπιάδας καθώς και της Ολυμπιάδας των ανθρώπων.
Η δάδα έχει μήκος 72 εκατοστών και βάρος 985 γραμμαρίων και είναι κατασκευασμένη από αλουμίνιο. Το εξωτερικό της δάδας είναι λαξευτό και έχει υποστεί χάραξη και ηλεκτρόλυση. Μία δάδα μπορεί να παραμείνει αναμμένη για περίπου 15 λεπτά υπό συνθήκες κατά τις οποίες η φλόγα έχει ύψος 25 εως 30 εκατοστά σε περιβάλλον νηνεμίας. Η δάδα έχει κατασκευαστεί ώστε η φλόγα της να αντέχει σε ανέμους ταχύτητας εως 65 χλμ/ώρα και να μη σβήνει υπό βροχή που η ραγδαιότητά της δεν υπερβαίνει τα 50 mm/ώρα. Η φλόγα είναι ορατή και μπορεί να φωτογραφηθεί ακόμα και όταν υπάρχει εκθαμβωτικός φωτισμός περιβάλλοντος. Το καύσιμο που χρησιμοποιείται είναι το προπάνιο, το οποίο θεωρείται φιλικό προς το περιβάλλον και είναι ανακυκλώσιμο.
Η δάδα των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου έχει έντονα κινεζικά χαρακτηριστικά. Επιδεικνύει το καλλιτεχνικό και το τεχνολογικό επίπεδο της Κίνας. Το σχέδιο που απεικονίζεται στη δάδα εκφράζει την ιδέα της αρμονίας. Η τεχνική της σταθερής καύσης και η προσαρμοστικότητα της δάδας στις περιβαλλοντικές συνθήκες έχουν φθάσει σε νέο επίπεδο. Η δάδα της Ολυμπιάδας του Πεκίνου σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στην Κίνα. Ο οργανισμός BOCOG κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα.
Λονδίνο 2012
Πληροφορίες απο:
Τελευταία ενημέρωση 12/5/2020
0 Σχόλια