Σύντομο ιστορικό:
Η Βασιλική του Αγίου Ανδρέα ήταν η δεύτερη εκκλησία μετά τον Άγιο Σεβαστιανό που χτίστηκε στη Μάντοβα με σχέδια του Λέον Μπατίστα Αλμπέρτι. Ο Αλμπέρτι μελέτησε τα ερείπια της αρχαιότητας στη Ρώμη. Όπως οι αρχαίοι Έλληνες, έτσι και οι Ρωμαίοι εφάρμοζαν τις γνώσεις τους στη γεωμετρία και στα μαθηματικά στους ναούς που οικοδομούσαν, περίφημους για τη στατικότητα και την αντοχή τους, αλλά κυρίως για την αισθητική τους διάσταση. H εκκλησία του Αγίου Ανδρέα είναι χαρακτηριστική των απόψεων του δημιουργού της, οι οποίες επηρέασαν τη μετέπειτα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική.
 |
Ο ναός είναι χτισμένος πάνω σε στυλοβάτη. Η τετράστυλη πρόσοψή του με το κυκλικό αναγεννησιακό τόξο θυμίζει αψίδα θριάμβου, εμφανής επιρροή από τη ρωμαϊκή αρχαιότητα, και συνδυάζεται με ένα τριγωνικό αέτωμα, που θυμίζει τους αρχαίους ελληνικούς ναούς. Η κλίμακα του ναού είναι επίσης βασισμένη στα ρωμαϊκά πρότυπα. Το μεγάλο κεντρικό τόξο της εισόδου έχει αρμονική σχέση με τα μικρότερα τόξα στα ανοίγματα δεξιά και αριστερά. Το κενό της εισόδου ισορροπεί αντιδιαστελλόμενο από τα πλαϊνά ανάγλυφα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι οι επίπεδοι κίονες (παραστάδες που εξέχουν ελάχιστα) με τα κορινθιακά κιονόκρανα. Τις καταπληκτικές αναλογίες όλων των μερών εξασφαλίζουν τα βασικά γεωμετρικά σχήματα (παραλληλόγραμμα, τόξα, κύκλοι κτλ.) που έχουν χρησιμοποιηθεί στο οικοδόμημα.
Το εσωτερικό του ναού είναι επιβλητικό. Ο θόλος του είναι μισός κύλινδρος και αποτελείται από φατνώματα, όπως τα ρωμαϊκά μνημεία. Στο κέντρο υπάρχει ένας ημισφαιρικός τρούλος, στον οποίο, με την υπερύψωση των τυμπάνων, ανοίγονται παράθυρα. Αυτά τα τύμπανα, μαζί με τα πλαϊνά κλίτη του ναού, δίνουν στον επισκέπτη την εντύπωση περίκεντρης εκκλησίας.
Η συμμετρική κάτοψη έχει σχήμα λατινικού σταυρού και είναι βασισμένη στο τετράγωνο, αλλά και στον κύκλο, τον οποίο ο Αλμπέρτι θεωρούσε θεϊκό σχήμα, μια που πίστευε ότι ο άνθρωπος με ανοιχτά χέρια και πόδια εγγράφεται απόλυτα μέσα σε έναν κύκλο.
Το Ιερό και τα δύο μέρη του εγκάρσιου κλίτους είναι ίσα μεταξύ τους. Η αψίδα του θριάμβου της πρόσοψης επαναλαμβάνεται στο εσωτερικό του ναού. Υπάρχει στο κεντρικό κλίτος, δεξιά και αριστερά, μια σειρά από παρεκκλήσια, τα οποία εναλλάσσονται σαν να είναι σκαμμένα στον χοντρό τοίχο. Οι είσοδοί τους με τα τόξα παραπέμπουν και αυτά σε αψίδες θριάμβου και ειδικότερα στις τρεις αψίδες της Βασιλικής του Μαξεντίου στη Ρώμη. Αυτή η άποψη του Αλμπέρτι για την ενότητα ύφους της πρόσοψης με το εσωτερικό του ναού ήταν καινοτόμος και αντίθετη από τη μεσαιωνική αρχιτεκτονική, όπου οι προσόψεις ήταν ξεχωριστές από το εσωτερικό των ναών.
Ο Αλμπέρτι πίστευε ότι το μοναδικό χρώμα που ταιριάζει στο εσωτερικό των εκκλησιών είναι το λευκό, το οποίο συμβολίζει την αγνότητα, και αυτό κυριαρχεί στον ναό του Αγίου Ανδρέα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.Λαμπράκη-Πλάκα, Μ. (1985). Η θεωρία της τέχνης στην Ιταλική Αναγέννηση: Αλμπέρτι και Λεονάρντο. Αθήνα: ΑΣΚΤ.
2.Borsi, F. (1977). Leon Battista Alberti. New York: Harper & Row.
3.Αλμπέρτι, Λ.Μ. (1993). Περί ζωγραφικής. Αθήνα: Καστανιώτης.
4.Λαμπράκη-Πλάκα, Μ. (1988). Οι πραγματείες περί ζωγραφικής Αλμπέρτι και Λεονάρντο. Ηράκλειο:
5.Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου.
6.Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη. Αθήνα: Νίκας και ΣΙΑ Ε.Ε.
0 Σχόλια