Η θερμοπληξία (heatstroke) είναι η υπερθέρμανση (υπερθερμία) του σώματος, δηλαδή αύξηση της θερμοκρασίας του η οποία μπορεί να ανέβει σε υψηλά και επικίνδυνα επίπεδα. Η θερμοπληξία είναι μια βαριά και επείγουσα κλινική κατάσταση που εμφανίζεται συνήθως σε περιόδους καύσωνα και προσβάλλει κυρίως ηλικιωμένα και εξασθενημένα άτομα.
Τα συμπτώματα της θερμοπληξίας μπορεί να μοιάζουν με αυτά της καρδιακής προσβολής ή του εγκεφαλικού επεισοδίου. Η αντιμετώπιση της θερμοπληξίας απαιτεί γρήγορο δρόσισμα του σώματος για να χαμηλώσει η υψηλή θερμοκρασία του. Ο πάσχων πρέπει να μεταφερθεί σε δροσερό μέρος και να του ριχθεί άφθονο νερό ή να δροσιστεί με ένα πανί βουτηγμένο σε κρύο νερό.
Τα θηλαστικά (άνθρωπος, σκύλος, γάτα κλπ) έχουν ένα θερμορυθμιστικό μηχανισμό που τους επιτρέπει να ζουν σε μεγάλες διακυμάνσεις της εξωτερικής θερμοκρασίας διατηρώντας τη θερμοκρασία του σώματός τους σταθερή. Μπορεί το εξωτερικό περιβάλλον να είναι στους +40 ή -40 βαθμούς Κελσίου και το ανθρώπινο δέρμα να παίρνει την θερμοκρασία του περιβάλλοντος αλλά οι εσωτερικοί ιστοί του σώματος διατηρούνται στον άνθρωπο σε θερμοκρασία 36,6-37,1 βαθμών. Όταν το περιβάλλον είναι κρύο, το σώμα παράγει θερμότητα για να παραμένει ζεστό ενώ όταν το περιβάλλον είναι θερμό το σώμα αποβάλει θερμότητα για να μην ανέβει η θερμοκρασία του (το σώμα αποβάλλει θερμότητα περιορίζοντας τις καύσεις του, διευρύνοντας τα μικρά αγγεία, αυξάνοντας την εφίδρωση (ιδρώτα) και επιταχύνοντας την αναπνοή.
Ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός έχει έδρα τον εγκέφαλο και μερικές φορές αποκαλείται απλά «θερμοστάτης». Κάποιες φορές όμως αυτός ο ομοιοστατικός μηχανισμός μπορεί να μπλοκάρει και να υπάρξει υπερθερμία (ή υποθερμία). Ένας τρόπος που μπορεί να συμβεί αυτό είναι η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο (ηλίαση). Το τρίπτυχο υψηλή θερμοκρασία (καύσωνας), υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία και άπνοια συνιστά την προϋπόθεση της θερμοπληξίας. Η άπνοια και η υψηλή υγρασία (πάνω από 70%) παρεμποδίζουν την εξάτμιση του ιδρώτα, η οποία είναι υπεύθυνη για την πτώση της θερμοκρασίας στο δέρμα και στο σώμα.
Από τη δεκαετία του 1980 και μετά, τα μέσα ενημέρωσης υιοθέτησαν τον όρο καύσωνας, υπονοώντας θερμοκρασίες που μπορούν να προκαλέσουν θερμοπληξία. Ετσι κάθε φορά που η μετεωρολογική υπηρεσία προαναγγέλλει αύξηση της θερμοκρασίας άνω των 35 βαθμών Κελσίου, τα μέσα ενημέρωσης προαναγγέλλουν καύσωνα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το υπουργείο Υγείας κινητοποιείται, θέτει το ΕΚΑΒ και τα νοσοκομεία σε συναγερμό και εκδίδονται έκτακτες ανακοινώσεις.
Πρέπει ωστόσο να υπάρχει και προδιάθεση. Επιρρεπείς σε θερμοπληξία, εκτός από τα ηλικιωμένα άτομα, είναι οι ασθενείς που παίρνουν αγγειοδιασταλτικά και διουρητικά φάρμακα, δηλαδή τα άτομα που πάσχουν από υπέρταση (πίεση) ή καρδιακή ανεπάρκεια ή σακχαρώδη διαβήτη.
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Ηλικία άνω των 65 ετών.
Καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια ασθένεια των νεφρών ή του ήπατος.
Χρήση αλκοόλ και άλλων κατασταλτικών φαρμάκων.
Χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, φαινοθειαζινών, αντιπαρκινσονικών. ορισμένων αντιαλλεργικών κ.λ.π..
Ιστορικό παλαιότερης θερμοπληξίας.
Εξασθενημένα άτομα.
Υπέρβαρα άτομα.
Απροπόνητοι αθλητές σε κοπιώδεις αθλητικές δραστηριότητες (π.χ. σε μαραθώνιο).
Εργασία κάτω από πολύ υψηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος.
Τα συμπτώματα
Πρώτο σύμπτωμα της θερμοπληξίας είναι, συνήθως, οι κράμπες των μυών λόγω της απώλειας αλάτων. Εκτός από τις κράμπες μπορεί να εμφανιστεί ζαλάδα, σύγχυση, πονοκέφαλος, ναυτία και εμετός. Αν νιώσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα, εκτός από το να απομακρυνθείτε αμέσως από τον ήλιο και να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Μπορεί να παρατηρηθεί παραλήρημα, διανοητική σύγχυση, σπασμοί και καμιά φορά πλήρης απώλεια αισθήσεων. Ο πάσχων μπορεί να έχει σκοτοδίνη και να μη μπορεί να σταθεί. Το δέρμα είναι καυτό, ερυθρό και ξηρό. Ο πυρετός φτάνει στους 41 βαθμούς Κελσίου. H αναπνοή είναι γρήγορη ενώ ο σφυγμός εξασθενεί προοδευτικά.
Σε βαριά θερμοπληξία ο ασθενής γορα παθαίνει μαζική καταστροφή των μυών, νεφρική και αναπνευστική ανεπάρκεια που εκδηλώνονται με αναστολή της αποβολής ούρων και με πνευμονικό οίδημα. Οι αρρυθμίες από την καρδιά είναι παρούσες ενώ βλάπτεται και η πήξη του αίματος. Σε προχωρημένα στάδια θερμοπληξίας μπορεί να παρατηρηθεί εγκεφαλοπάθεια, η οποία να οδηγήσει τελικά σε κώμα. Ο θάνατος υπό αυτές τις συνθήκες είναι πολύ πιθανός. Γενικά το 25% των πασχόντων πεθαίνουν.
Θα πρέπει να διακρίνουμε την θερμοπληξία από την θερμική εξάντληση. Η τελευταία οφείλεται σε μεγάλη απώλεια υγρών από τη ζέστη και δεν απουσιάζει η εφίδρωση ενώ ο πυρετός είναι χαμηλός ή απών. Τα συμπτώματα και η όλη εικόνα της θερμικής εξάντλησης είναι λιγότερο δραματικά. Η εξάντληση λόγω ζέστης αργεί να εκδηλωθεί ενώ η θερμοπληξία εκδηλώνεται απότομα και σχεδόν χωρίς προειδοποίηση.
Συνοπτικά, τα πρώτα συμπτώματα της θερμοπληξίας περιλαμβάνονται:
- Δυνατός πονοκέφαλος
- Ατονία
- Αίσθημα καταβολής δυνάμεων
- Τάση για λιποθυμία,
- Πτώση της αρτηριακής πίεσης,
- Ταχύς αλλά αδύναμος σφυγμός
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Έντονη εφίδρωση
- Κράμπες κυρίως στους μύες της κοιλίας και των κάτω άκρων
- Παράξενη συμπεριφορά
- Ψευδαισθήσεις
- Σύγχυση
- Διέγερση
- Αποπροσανατολισμός
- Ναυτία
- Εμετοί.
δειτε την συνεχεια του αρθρου: http://www.healthyliving.gr
0 Σχόλια