Αποκαλυπτήρια στο Μουσείο Σολωμού, Ζάκυνθος: Στη συλλογή του προστέθηκε ο χαμένος πίνακας του Κωνσταντίνου Ιατρά

Σήμερα Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022 παραβρεθήκαμε στην Πόλη της Ζακύνθου που διοργανώθηκε η τελευταία εκδήλωση στο Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, για αυτή τη χρονιά. Ήταν μια σημαντική στιγμή για το μουσείο και για την ιστορία καθώς πραγματοποιήθηκαν τα αποκαλυπτήρια ενός πίνακα του 19ου αι. του ζωγράφου Κωνσταντίνου Ιατρά. Ο πρώην Πρέσβης Χαράλαμπος  Μάνεσης  προσέφερε τον πίνακα στο Μουσείο.

Ο Κωνσταντίνος Ιατράς  γεννήθηκε στη Ζάκυνθο[...] επειδή ήταν σε ένα νησι με "μεγαλους καλλιτέχνες εκείνης της εποχής", ήρθε σε δεύτερη μοιρα ο ίδιος. Αν ηταν αλλού  στο εξωτερικό θα μπορουσε να ειναι στα πρωτα ονοματα των ζωγράφων. 

Με την σύζυγο του Σάρα Χάρδιγκ απέκτησαν την Ιζαμπέλα Ιατρά. Η κόρη του κατα μια έννοια του έκλεψε τη φήμη. Καθώς αυτή σπούδασε μουσική και μονωδία στην Μπολώνια, και επέστρεψε στη Ζάκυνθο όπου γνώρισε και τον μετέπειτα σύζυγο της Παύλο Καρρέρ. Είχε τον ρόλο της πρωταγωνίστριας σε πολλά μελοδράματα που ανέβασε ο Καρρέρ στην Πάτρα, Ζάκυνθο, Κέρκυρα. Υπήρξε μία από τις πρώτες Ελληνίδες λυρικές αοιδούς.

(Στην εθνική βιβλιοθήκη υπάρχει πίνακας με προσωπογραφία της, έργο του πατέρα της Κωνσταντίνου)

Ιατράς Κωνσταντίνος (1812 - 1888) 

Ισαβέλλα Ιατρά, π. 1860-1865

Λάδι σε μουσαμά, 61 x 49,5 εκ.

Κληροδότημα Νικολάου Αντωνόπουλου

Κωνσταντίνος Ιατράς

Ο Κωνσταντίνος Ιατράς ή Γιατράς (Ζάκυνθος, 5 Σεπτεμβρίου 1811 – Ζάκυνθος, 28 Φεβρουαρίου 1888) ήταν επτανήσιος λόγιος που διακρίθηκε κυρίως στη ζωγραφική.
Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο και ήταν γιος του Ζήσιμου Ιατρά και της Αγγελικής Καληγέρου. Από μικρή ηλικία είχε αποφασίσει να γίνει ιερωμένος και ταυτόχρονα παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στην πατρίδα του, για να ολοκληρώσει κατόπιν τις σπουδές του στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά στην Ρώμη. Το 1832 ερωτεύτηκε την αγγλίδα Σάρα Χάρδιγκ όπου την έκλεψε και την παντρεύτηκε αφήνοντας και την ιεροσύνη, κόρη τους ήταν η υψίφωνος Ισαβέλλα.
Άνθρωπος πολυτάλαντος και πολυάσχολος, δίδαξε ζωγραφική στη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα και τη Σμύρνη. Αντέγραψε έργα μεγάλων ζωγράφων, αποτύπωσε λαϊκές φορεσιές σε υδατογραφίες και έγραψε και ποιήματα. Έγινε γνωστός κυρίως χάρη σε μερικές ενδιαφέρουσες προσωπογραφίες.

Κ. Ιατράς ή Γιατράς, Μητέρα και κόρη (αχρονολόγητο;)Λάδι σε μουσαμά, 128 εκ. x 98 εκ.

Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.

Λίγα λόγια για το έργο

Η γυναίκα, εξηγεί ο ομιλητής της εκδήλωσης Πάνος Αμπελάς, είναι νεαρής ηλικίας είναι καθισμένη μπροστα σε ένα τραπέζι, πάνω στο οποίο γράφει ένα σημείωμα. Το λευκό χρώμα του ρούχου, που συμβολίζει την αγνότητα του γυναικείου προσώπου, έρχεται σε αντίθεση με το βαθύ πορφυρό παρασκήνιο το οποίο επισκιάζει τον αριστερό ώμο της κοπέλας. Σε αντίθεση με το λευκό πρόσωπο και τα μαλλιά, το σημείωμα παραμένει στη σκια γεγονός που μας αποκρύπτει πληροφορίες για την ταυτότητα αυτής της κοπέλας. 

Το έργο αυτό φέρνει αρκετές ομοιότητες με αγγλικές προσωπογραφίες Βικτωριανής εποχής, οπότε υποπτευόμαστε ότι φιλοτεχνήθηκε στα μέσα του 19ου αι. όταν δηλαδή ο ζωγράφος ζούσε στο εξωτερικό και πιαθνως στο Λονδίνο. Είναι πιθανό να απεικονίζει την Ισαβέλα Ιατρα ή να πρόκειται για πρώιμο έργο και η γυναίκα να είναι η σύζυγος του Σάρα Χάρδιγκ. 

Ελένη Διον. Πυλαρινού, Πρόεδρος

Η έκπληξη της βραδιάς ήταν η στιγμή που ένας συλλέκτης εξιστόρησε τη δική του ιστορία. Πριν απο 20-25 χρόνια, μετα απο μια συζήτηση που είχε με μια μεγαλη κυρια, πηγε στο σπιτι της και είδε στον τοίχο του σπιτιου της, μια παλια κορνίζα που ηταν σε αθλια κατασταση. Μεσα είχε ενα ποιημα που είδε ότι ηταν αφιερωμενο στην Ισαβελλα Ιατρά το 1859 απο τον ποιητή Γεώργιο Καρβελά. Ίσως απο όσα ειπώθηκαν απόψε το ποιήμα που γράφτηκε για την ένωση της επτανήσου να το αφιέρωσε στην Ισαβέλα που ήταν στο απόγειο της δόξας. Το ποιήμα ήταν τυπωμένο σε γαλάζιο ύφασμα, το οποίο συντηρήθηκε.

Τη Ισαβέλλη Ιατρά

το Εσπέρας της 30 Ιανουαρίου 1859 ΕΕ

Χαίρε εσυ που εφάνηκες

Πρωτη μεσ'την Ελλάδα

Σταις δόξαις της πατρίδος Σου

Να χύσης νέα λαμπράδα.

Συ τη θεία τέχνη ανάζησες

Εις των τεχνών το χώμα.

Είθε και άλλαις σαν Εσέ

Να γεννηθούν ακόμα

Όσαις φοραίς ακούονται

Η θείαις Σου μελωδιαις

Τύσαιες, αισθήματα υψηλά

Ανάβουν σ'ταις καρδίαιες.

Ο Σολωμός και ο Φώσκολος

Απο ψηλά θωρούνε

Τα χείλη σου ν'ανοίξουνε

Τους στίχους σου να πούνε.

Βρέχουνε πλήθος γύρω σου

Ευωδιαστα λουλούδα,

Κάνουν ουράνια συντροφιά

Στα ουρανια σου τραγούδια.

Καθώς απ'το τριαντάφυλλο

Βγαίνει γλυκιά ευωδία

Έτσι και απο το στόμα σου 

βγαίνει γλυκιά αρμονία.

Τώρα Παρθένα Ελληνική

Σύρε μακρυά στη Δύσι

Και ειπέτης η ΕΛΛΑΔΑ μασ

Πάλι θα σε στολίσει.

Και αν στα ξένα χώματα

έλθουνε και σου πούνε

Πως ο Θεός ηθέλησε

την ΕΝΩΣΙ να ιδούμε.

Τρέξε Παρθένα Ελληνική

Στη γη τη πατρική σου

Να ψάλλης ύμνους της χαράς

Με τη γλυκειά φωνή Σου

Η κόρη του ζωγράφου Κωνσταντίνου Ιατρά, Ισαβέλλα Ιατρά.

Αρκετοί ήταν αυτοί που τίμησαν την εκδήλωση με την παρουσία τους.