Επισκεφθείτε το Εκκλησιαστικό Μουσείο Ζακύνθου (Αγ.Διονυσίου)

Το Μουσείο συγκροτείται από εικόνες και άλλα κειμήλια της χριστιανικής τέχνης, που προέρχονται κυρίως από τη Μονή Στροφάδων.

 

Οι δυτικές επιδράσεις είναι εμφανείς και σε εικόνα με την παράσταση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Μετά τον καθαρισμό της, αποκαλύφθηκε η υπογραφή του ζωγράφου: ΧΙΡ ΑΝΑЅΑCΙΟΥ ΙΕΡΕΩC. Πρόκειται μάλλον για το ζακυνθινό ιερέα και δάσκαλο της “αγιογραφοσύνης” Αναστάσιο Κουτρούλη (μνείες: 1697-1705).

Ο αριθμός των ζωγράφων που συνεχίζουν να δουλεύουν σύμφωνα με την παράδοση σ’ όλα τα επίπεδα, με περισσότερες ή λιγότερες παραχωρήσεις προς την ιταλική και φλαμανδική τέχνη, αυξανόταν διαρκώς μέχρι το τέλος του 18ου αι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των δυτικών επιδράσεων σε ένα έργο που έχει κρητικό πρότυπο, τόσο στην εικονογραφία, όσο και στην τεχνική, είναι η εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας, έργο ζακυνθινού εργαστηρίου των αρχών του 18ου αι. Το δυτικού τύπου πέπλο της Παναγίας και οι χρυσές ταινίες στο φόρεμά της συνυπάρχουν με τις παραδοσιακές πτυχώσεις και χρυσογραφίες στα ενδύματα.

Παράλληλα, την ίδια εποχή, η τοπική κοινωνία με τη δυναμική αριστοκρατία και την προοδευτική αστική τάξη της, έχοντας αποδεχθεί από καιρό τη βενετσιάνικη αισθητική, ήταν ανοιχτή στις σύγχρονες καλλιτεχνικές τάσεις της Δύσης. Έτσι, οι ίδιοι καλλιτέχνες ζωγραφίζουν αγιογραφίες με την παραδοσιακή τεχνική και κοσμικά θέματα σύμφωνα με τη σύγχρονη ιταλική τεχνική και τεχνοτροπία.

Σε όλα τα Ιόνια νησιά την αγιογραφία του πρώτου μισού του 18ου αι. χαρακτηρίζει στην τεχνοτροπία η σταδιακή χαλάρωση της αυστηρότητας της κρητικής σχολής και στην εικονογραφία η εισαγωγή θεμάτων ή στοιχείων της κοσμικής τέχνης και η έκφραση έντονων συναισθημάτων, γενικά η περιπάθεια, συνέπεια του συγχρωτισμού ορθοδόξων και λατίνων. Τα έργα αυτά διαφέρουν από τις δημιουργίες της επτανησιακής σχολής, επειδή διατηρούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της παράδοσης και αντιστέκονται στην πλήρη εξιταλισμένη τεχνοτροπία.

Η τεχνική της φορητής εικόνας έχει τις ρίζες της στην αρχαία ελληνική ζωγραφική, αλλά τα πρώτα χριστιανικά παραδείγματα, τα ταφικά πορτραίτα των πρώτων μαρτύρων, τοποθετούνται στον 4ο μ.Χ. αι. Κατά την άγραφη παράδοση, οι πρώτες εικόνες είναι “αχειροποίητες”, όπως το αποτύπωμα της μορφής του Χριστού στο Μανδύλιο της Έδεσσας ή τα έργα του αποστόλου Λουκά. Από τις δύο τεχνικές που εφάρμοσαν οι βυζαντινοί αγιογράφοι, την εγκαυστική “κηρόχυτο γραφή” και την αυγοτέμπερα, η δεύτερη είναι σχεδόν ο αποκλειστικός τρόπος κατασκευής εικόνων από τον 8ο αιώνα έως τις μέρες μας. 

Ο μεγαλύτερος αριθμός των εικόνων του Μουσείου ανήκει σε κρητικούς ζωγράφους, που εργάστηκαν στην Κρήτη ή τη Ζάκυνθο μετά την άλωση των μεγάλων κρητικών πόλεων από τους Τούρκους (Ρέθυμνο 1644, Χάνδακας 1669). Σημαντικός αριθμός έργων ανήκει σε ζωγράφους τοπικών εργαστηρίων της Ζακύνθου, ενώ αντιπροσωπεύονται με χαρακτηριστικά έργα τους οι δύο λαμπροί ζακυνθινοί ζωγράφοι, οι σημαντικότεροι της επτανησιακής σχολής ο Νικόλαος Κουτούζης (1741-1813) και ο Νικόλαος Καντούνης (1767-1834).

Σπυυρίδωνος ιερέως.

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, 1693

Ο 16ος αιώνας αντιπροσωπεύεται, εκτός των άλλων, από την εικόνα του Χριστού Μεγάλου Αρχιερέα με τους ιεράρχες Ιωάννη Χρυσόστομο, Ιππόλυτο Ρώμης, Βασίλειο και Γρηγόριο το Θεολόγο, σύνθεση μοναδική ως προς το εικονογραφικό σχήμα της και με λόγιο χαρακτήρα.

Εκκλησιαστικά ασημένια αντικείμενα

Ιερατικές στολές - Μακέτα του καμπαναριού της Ι.Μ Αγ.Διονυσίου

Άποψη της αίθουσας εισόδου στο μουσείο

Μακέτα της μονής

Είσοδος

Στο υπερυψωμένο ισόγειο της νέας πτέρυγας, που εγκαινιάστηκε στις 12 Νοεμβρίου 2000, στεγάζεται το νέο Μουσείο-Σκευοφυλάκιο της Ιεράς Μονής Στροφάδων και Αγίου Διονυσίου.

Προαύλιος χώρος

27/12/2022

Τοποθεσία: Ιερά Μονή Στροφάδων

Διεύθυνση: Λομβάρδου, Ζάκυνθος 291 00

Τηλέφωνο: 2695 043036